Kahverengi Lekeler
Güneş Lekesi (Melazma) Solar Lentigo, Çiller (efelid) Yaşlılık Lekesi (Seboreik Keratoz), Et Benleri, Deri Benleri
Kırmızı Cilt Lekeleri
Kılcal Damar Çatlaması (Spider Anjiom), Kırmızı Et Benleri (Cherry Anjiom)
Doğum Lekeleri
Port Wine Stain, Hemanjiom, Ota Nevus, Becker’s Nevus, Sütlü Kahverengi Leke (Cafe au Lait)
Yüz bölgesinde yanak, alın, dudak üstü ve çenede görülebilen koyu ya da açık kahverengi lekelerdir. Yazın renkleri koyulaşır, kışın açılır. Güneş lekeleri, çocukluk veya gençlikte güneşte fazla kalmış kişilerde daha çok görülür. Hamileliklerde, hormon ilacı veya doğum kontrol hapı kullananlarda özellikle görülebilir.
Melazma tipindeki güneş lekesi hastalarının sürekli geniş spektrumlu güneşten koruyucu kullanmaları ve solaryum benzeri yapay ışık kaynaklarından uzak durmaları gerekir.
Güneş lekesi tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Genel olarak 40 yaş sonrası görülen bu tür güneş lekeleri günümüzde 20’li yaşlardan sonra da görülmeye başlamıştır. Güneş lekesi çilden daha koyu renklidir. Boyutları daha büyüktür. Yaz kış deride kalır. Yaz aylarında rengi koyulaşır. El sırtı, yüz, omuz, sırt ve göğüs ön yüzünde ortaya çıkar. Değişik boyutlarda net sınırlı kahverengi lekeler şeklindedirler. Özellikle akut güneş yanıklarından sonra, sırt, omuz ve gövdede derinin soyulmasını takiben yaygın bir şekilde belirebilirler. El sırtında ve yüzde ortaya çıkan güneş lekeleri (yaşlılık lekeleri), genellikle 40 yaş sonrası görülür.
Güneş lekeleri kansere dönüşmez. Tedavileri estetik amaçlarla yapılır. Ancak bazı güneş lekeleri, lentigo maligna olarak adlandırılan deri kanseri ile karışabilir. Bu nedenle aniden büyüyen lekelerde dermatoskopik inceleme yapılmalıdır.
Güneş lekeleri nasıl geçer:
Çiller net sınırlı, kahverengi küçük lekelerdir. Erken çocukluk döneminden itibaren ortaya çıkarlar. Yüzdeki çillerin nedeni cildin güneş ışığına aşırı renk üreterek tepki vermesidir.
Yüz çilleri en çok alın, yanak ve burun üzerinde görülür. Tüm yüzü kaplayacak derecede şiddetli olabilir. Açık veya koyu kahverengi renge sahip olabilir. En çok sarışın, kızıl ve açık tenli kişilerde görülmekle beraber koyu tenlilerde de ortaya çıkabilir. Çiller güneş temasından sonra koyulaşır ve güneşlenilmediği zaman solarlar.
Yüzdeki çiller deri kanserine dönüşmez. Ancak çil sahibi olanlar güneş ışığına daha duyarlıdırlar.
Çil tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Seboreik keratoz yani yaşlılık benleri selim yapıda derinin üst tabakasına ait oluşumlardır. Seboreik keratoz ismi, oluşumun yağlı görünümünden ve deride yağ kanallarının en sık görüldüğü bölgelerde ortaya çıkmasından dolayı verilmiştir.
Seboreik keratoz özellikle yüz, omuz, göğüs ve sırtta ortaya çıkar. Göğüs altı gibi özellikle derinin sürtünen alanlarında yoğunlaşırlar.
Seboreik keratoz tanısı dermatoskopla konmalıdır. Çünkü seboreik keratoz ile MM karıştırabilir.
Seboreik keratoz tedavisi:
Et benleri en çok ortayaşlı ve yaşlı kişilerde görülmektedir. Şişmanlık, hamilelik, menapoz ve hormon hastalıkları et benlerinin çoğalmasına sebep olabilirler. En çok boyun, koltuk altı, üst gövde ve göz çevresinde ortaya çıkarlar. Ağrısız oluşumlardır ve zamanla büyüyebilir ve çoğalabilirler. Nadiren et benleri tahriş olup renkleri koyulaşabilir ve ağrılı hale gelebilirler. Tek veya çok sayıda 1-3 mm çaplı ten rengi veya kahverengi, yumuşak ve saplı oluşumlardır.
Et beni tedavisi:
Akne tedavi edilmediğinde iz kalma riski artar. Özellikle kişinin yüzüyle oynaması, akneleri sıkması ve kaşıması iz kalma ihtimalini yükseltir. Özellikle kulak memesi ve dudakların birleştiği yere uzanan hizanın üzerinde kalan hiçbir sivilcenin sıkılmaması gerekiyor. Bu bölgede bulunan kan damarları doğrudan beyinle ilişkili olduğundan buradaki sivilcelerle aşırı oynamak beyinde hasara dahi neden olabilir. Antibiyotik tedavisi şart olabilir. Mutlaka dermatoloğunuza danışınız.
Doğum lekelerinden hemanjiomlar %40 yeni doğanda yüzde veya ensede kırmızı veya mor leke şeklinde olabilir. Ancak bu lekeler zamanla geriler. Hemanjiomlar çocukluk çağının selim huylu damarsal tümörleridir. Yenidoğanların %2-3’ünde, 1 yaşına kadar %12, erken doğanların %22’sinde görülebilir. 5-12 yaş arası gerileme dönemini tamamlar. Hemanjiomlar geriledikten sonra %50 kişide iz veya leke kalabilir. Bu nedenle şiddetli vakalarda gerileme ihtimali düşük olduğu için anestezi altında lazer tedavisine erken başlanması, tedavinin başarı şansını da artırmaktadır.
Hemanjiom Tedavileri:
Ota Nevus selim karakterli, yüz bölgesinde mavi-kahverengi renkli leke şeklinde ortaya çıkan, tek veya çift taraflı ve çoğunlukla gözü de tutan bir ben türüdür. Doğumda veya ergenlik çağında ortaya çıkabilir. Nedeni bilinmemektedir.
Ota nevus tedavisi zorunlu değildir. Tedavisi kozmetik amaçla yapılır.
Ota nevus tedavisinde lazerler etkilidir.
Tedavide Kullanılan Lazerler:
Selim karakterli, açık kahverengi renkli ve erken çocukluk döneminden itibaren bulunan lekelerdir. Cafe au lait macule (CALM) yani kahverengi doğum lekesi tek veya çok sayıda olabilir. Gelişme çağında çocukla birlikte büyüyebilir. Toplumda %10-20 oranında görülebilir.
Genellikle selim bir durumdur. Çok sayıda kahverengi doğum lekesi nerofibromatosis ve tuberous sclerosis gibi hastalıklarla birliktelik gösterebilir.
Kahverengi Doğum Lekesi Tedavisinde Kullanılabilen Lazerler:
Lazer tedavisinde amaç rengin solması olmalıdır. Çünkü bazen tamamen gerileme olmayabilir. Ayrıca 1 yıl sonra tekrarlar görülebilir. Esmer ciltlerde dikkatli olunması gerekir.