Yaz aylarının bıraktığı önemli sorunlardan biri güneş lekeleridir. Melazma, güneşe maruz kalan bölgelerde, özellikle yüzde ortaya çıkan ve deride renk koyulaşmasıyla seyreden bir cilt sorunudur. Güneş, melazma gelişimini tetikleyen önemli bir etkendir. Güneşten gelen ultraviyole ışınları veya kuvvetli lambalardan yayılan ışık, deride renk pigmentlerini üreten “melanositleri” uyarabilmekte ve melanin sentezini artırarak rengin koyulaşmasına neden olabilmektedir. Koyu tenli insanlarda daha etkili olmasının nedeni ise bu ten rengine sahip kişilerde melanositlerin daha aktif özellik taşımasıdır. Fazla ışık ya da hamilelik gibi hormonal değişimlerde melanositler normal seviyenin üzerinde pigment üretmekte ve bu da ciltte koyu lekelere neden olabilmektedir.
Melazma (güneş lekesi) tedavisini hangi faktörler etkiler?
- Leke yeni başladıysa tedaviden daha iyi yanıt alınmaktadır.
- Lekenin süresi ne kadar uzunsa tedavi de o ölçüde uzun sürmektedir.
- Lekenin derinliği tedavinin süresini ve etkisini değiştirir. Yüzeysel lekeler tedavilerle kolayca yok olurken derin lekeler ısrarla kalabilir.
- Bazı cilt tipleri tedavi açısından daha zorlayıcıdır. Ten rengi çok koyu olanlar ve cildi hassas, kızarık yapıda olanlarda dikkatli olunmalıdır.
Melazma (güneş lekesi) tedavisinde leke kremleri nasıl etkili olur?
Leke giderici kremlerin çoğu renk hücresinde renk maddesi yapımını engelleyerek etkili olmaktadırlar. Bu ilaçlar renk hücresinin çalışmasını geçici olarak engeller. İlaç kesildiğinde renk hücreleri eski hızlarıyla çalışmaya devam ederler ve leke geri döner. Günümüzde hücrelerin stresini azaltan antioksidan karakterde kremler tedaviye eklenmiştir. Leke problemi olan kişiler leke açıcı kremleri düzenli olarak uzun süre kullanmalıdırlar.
1-En sık uygulanan en güvenilir yöntem karbon peeling
Q-Switched Nd-YAG Lazer 1064 Nm dalga boyundadır. Renk hücrelerine etkilidir, nanosaniye gibi çok kısa bir sürede yüksek enerji verdiği için renk maddesi ve hücrelerini parçalayabilir. Bu sebeple güneş lekesi tedavisinde ve dövme silmede kullanılabilir.
Q-Switched Nd YAG lazer ile cilt tazelenir
Q-Switched Nd-YAG lazer ile uygulanan karbon peeling yöntemi ile, kolajen doku canlanır ve cilt tazelenir. Lazerle derinin üst, orta ve alt tabakalarındaki melaninin parçalanması ve dolaşım yoluyla atılması ile etkisini gösterir. Ortalama yarım saat süren ve ağrısız uygulanan bu yöntem, her yaş ve cinsiyet için tercih edilebilir. İşlemden sonra yara, kabuklanma olmaz. Enjeksiyonsuz gerçekleştirilen karbon peeling tedavisinin seans sayısı, ciltteki sorunun yoğunluğuna göre 1 ile 10 arasında değişir. Her cilt tipine uygulanan bu yöntem, güneşe bağlı lekeler, ciltteki akneler, sivilce izleri tedavisi ve cilt gençleştirmede etkilidir. Yaz boyunca güneşin zararlı etkilerine maruz kalan cilt, bu tedavi sonrasında yenilenir, ışık kazanır ve lekelerden kurtulur.
2-Dermapen leke tedavisinde başarılıdır
İnce çelik iğnelerden oluşan dermapen ile deride çok sayıda gözle görülmeyen delikçikler açılır. Böylece salınan trombositler ve büyüme faktörleri yardımıyla derinin kendi kendisinin onarımı sağlanır. Açılan kanallar sayesinde, uygulanan leke açıcı serum normalden 200 kat daha fazla emilir ve etkisini daha fazla gösterir. Hem cildin kendi onarım mekanizmasının tetiklenmesi, hem de işlem esnasında kullanılan serum ve maskeler, ciltte toparlanma ve sıkılaşmanın yanısıra lekelerde de önemli bir azalmaya neden olur. Ayda bir en az 4 seans önerilir.
3-Kimyasal peeling ile leke tedavisi
Leke tedavisinde kimyasal peeling, meyve asitli peelingler ve TCA ile yapılır. Kimyasal peelingler üst derinin yenilenmesini hızlandırarak lekenin üst deriden atılmasını sağlar. Leke tedavisinde kimyasal peelingler 2-4 hafta aralıklarla 3-6 seans yapılabilir. Koyu tenlilerde, kızarık ve hassas ciltlerde kimyasal peeling aşırı soyulma yaparsa lekelenmeyi tetikleyebilir, uygulanmamalıdır.
Kimyasal peeling, işlemin derinlik seviyesine göre yüzeysel, orta ve derin olmak üzere sınıflandırılır. Bu sınıflandırma peeling yönteminin derinin hangi tabakasına kadar soyulma yaptığına göre yapılmaktadır.
4-Enzimatik peeling
Son zamanlarda 1’den fazla kimyasal ve bitkisel peeling yapan ürünlerin bir araya getirilerek maske şeklinde 8-10 saat bekletilmesi ile yapılan bir işlemdir. Devam ürünleri ile desteklendiğinde enzimatik peelingler de oldukça başarılı bulunmuştur.
5-Fraksiyonel lazer
Fraksiyonel lazerler leke tedavisinde dikkatle kullanılmalıdır. Fraksiyonel erbium lazerler genellikle açık ten rengi olan kişilerde kullanılabilir. Kılcal damarı fazla, hassas cildi olanlarda ve esmerlerde fraksiyonel lazer leke tedavisinde kullanılmamalıdır. En çok akne izleri, yara, yanık izleri ve cilt yenileme amacı ile kullanılır.
Yaşlılık lekesinde en etkilisi
Erbium lazer (2940 Nm) cildi soyarak etkili olur. Derin lentigo tipindeki güneş lekelerinde veya deriden kabarık yaşlılık lekelerinde ablatif başlığı ile kullanılır. İşlem sonrası 1 hafta süren kabuklanma sonrası leke kaybolur. Bir süre leke alanında hafif bir pembelik kalabilir. Birkaç ay içerisinde pembelik kaybolur.
Mezoterapi ile leke tedavisi
Mezoterapi ile leke tedavisinde leke giderici maddeler doğrudan lekenin içine verilir ve böylece etkinlikleri artırılır. Ayrıca cilt yenileyen maddeler hasarlı olan leke bölgesini yenileyerek lekenin açılmasını sağlar. Leke tedavisinde lazer ve diğer yöntemlerle bir arada mezoterapi uygulamak leke tedavisinin etkinliğini artırmaktadır.
Yüz mezoterapisi, başlangıçta 1-2 hafta aralıklarla ortalama 4-6 seans uygulanır.